afb. A.F.A.M. Wetzer, 19 maart 2008
Kapel van het Groot-Ziekengasthuis
ontwerp: J. Vrijman en Th. Klompers
bouwjaar: 1915
locatie: Tolbrugstraat
Na sloop van middeleeuwse gasthuiscomplex in 1910 werd een nieuw ziekenhuis en klooster met kapel gebouwd omstreeks 1915 naar ontwerp van J. Vrijman en Th. Klompers in een traditionele architectuur die een mengvorm vertoont van neorenaissance en neogotiek. Aan de achterzijde van het kloostercomplex (een dwarsgeplaatste voorbouw in baksteen met speklagen in gele verblendsteen, natuurstenen waterlijsten, getoogde T-vensters) bevindt zich de kloosterkapel. Deze éénbeukige ruimte heeft een koorsluiting met vijf vlakken van een achthoek en heeft vier traveeën. De zijgevels hebben spitsboogvensters met traceringen, in de koorsluiting bevinden zich lancetvensters met glas en lood.
Open Monumentendag 2005
Rijksmonument
Kapel
|
De éénbeukige kapel aan de noordzijde van het ziekenhuis/klooster telt vier traveeën en heeft een 5/8 koorsluiting. In de westelijke en oostelijke gevel is de kapel voorzien van grote spitsboogvensters met maaswerk: de gevel is ter plaatse van de vensters hoger opgetrokken en wordt hier afgesloten door steekkappen met wolfeind. Onder de vensters muurnissen. In de koorafsluiting lancetvensters met glas-in-lood. Rechts van de kapel gaat de achtergevel op de begane grond grotendeels schuil achter een moderne éénlaags aanbouw onder plat met verpleegruimtes. Direct rechts van de kapel een liftuitbouw. Rechts, ter plaatse van behandelkamers op de eerste verdieping een door een (later aangebrachte) luifel afgedekt balkon met smeedijzeren balkonhek. Zowel de oostelijke zijgevel van de kapel als de achtergevel van het ziekenhuis/klooster gaan op begane grondniveau schuil achter een moderne éénlaags aanbouw onder plat, waarin dienstvertrekken. De vertrekken zijn in de achtergevel voorzien van getoogde vensters met T-raam. De achtergevel wordt afgesloten door een bakstenen balustrade. |
Rijksdienst voor de Monumentenzorg 2004Tekeningen
Kapel van het Groot-Ziekengasthuis
Bouwbestek uit 1487;Foto ca. 1870 (Rijksdienst Monumentenzorg, nr. 78283);
H.L. Janssen, Van Bos tot Stad : Opgravingen in Van Drunen
Kapel van het Groot-Ziekengasthuis
Gasthuiskapel, in 1458 is de oude (13e eeuwse) kapel tot parochiekerk verheven; Nieuwbouw na verplaatsing 1487; Gesloopt 1911; Eenbeukige zaalkerk met driezijdig gesloten koor en dakruiter; Afmetingen 10,40 x 21,50 m inwendig; Steunberen tegen koor en schip; houten tongewelf.
Literatuur
Sasse van Ysselt 1910-14, III, 280-282; Van Drunen 1976.
Van Bos tot Stad : De Middeleeuwse kerken (1983) 97
Artikelen
| 1976 |
A.H. van DrunenHet 15e-eeuwse bestek van de Gasthuiskapel te 's-Hertogenbosch
Brabants Heem 28 (1976) 148-156
|
|
| 2003 |
Karel van den HeuvelDe geschiedenis van de kapel van het Groot Ziekengasthuis te 's-Hertogenbosch en het GZG-koor
KringNieuws 1 (2003) 17-18
|
|
| 2018 |
Een soort ‘culinair poppodium’ in de voormalige MariakapelMet een hoop getrommel op pannen is pop-up restaurant Gast in de Mariakapel van het GZG-terrein nu ook officieel geopend. Verspreid over komend jaar zullen daar 28 chefs gaan koken en zullen er speciale gebeurtenissen zijn tijdens evenementen.
Bart Gotink | Brabants Dagblad vrijdag 2 maart 2018 | Regio 3
|
Geschiedenis
| 1456 |
Paus Calixtus III verheft, op verzoek van Filips de Goede en alle Bosschenaren, de kapel van het Groot Ziekengasthuis tot parochiekerk.
Kroniek van 's-Hertogenbosch (1981) 32
|
Afbeeldingen
-
1933
-
8 september 2018
-
8 september 2018
-
8 september 2018
Literatuur en bronnenpublicaties
A.F.O. van Sasse van Ysselt, De voorname huizen en gebouwen van 's-Hertogenbosch (1910) III. 280-282
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |